การเกิดขึ้นของพายุทะเลทราย

พายุทะเลทราย เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดขึ้นในเขตทะเลทราย โดย ‘ลม’ เป็นตัวการอันทำให้เกิดกระบวนการแพร่สะพัดในพื้นที่แถบทะเลทรายซึ่งมีสภาพภูมิอากาศแห้งแล้ง บางครั้งลมความรุนแรงสูงก็ก่อให้เกิดพายุฝน และพายุทรายในทะเลทรายได้

 

พายุฝุ่น

เกิดในเขตทะเลทรายช่วงฤดูแล้ง เมื่อเกิดลมมันก็จะพัดพาเอาฝุ่นผงไปกับลมด้วย โดยปริมาณของฝุ่นละอองก็ขึ้นอยู่กับความเร็วลม รวมทั้งลักษณะโครงสร้างของภูมิประเทศซึ่งลมพัดผ่านไปเมื่อเกิดพายุฝุ่นขึ้น คุณจะสามารถสังเกตเห็นได้ด้วยตาเปล่า เริ่มจากท้องฟ้าจะมืดครึ้มคล้ายมีเมฆหมอกเข้ามาปกคลุมลอยเหนืออยู่บนพื้นดินจนแผ่ขยายขึ้นไปบนท้องฟ้า ความสามารถในการมองเห็นจะน้อยมาก และถ้าหากฐานของพายุฝุ่นมีเส้นผ่าศูนย์กลางถึง 500 กิโลเมตร มันจะสามารถดูดฝุ่นละอองเข้าไปได้มากกว่า 90 ล้านเมตริกตัน ต่อมาเมื่อพายุคลายตัวเริ่มสงบ ฝุ่นเหล่านี้จะตกลงมาทับถมกันบนพื้นโลก มีความสูงมากถึง 30 เมตร มีฐานกว้าง 3 กิโลเมตร เลยทีเดียว เพราะฉะนั้นถ้าเกิดพายุฝุ่นในบริเวณเดียวกัน ในระยะเวลาต่อเนื่องนานๆ มันก็จะส่งผลต่อการสูญเสียหน้าดินไปอย่างจำนวนมหาศาล

พายุทราย

จะเกิดขึ้นที่ทะเลทราย พายุชนิดนี้สามารถดูดทรายขึ้นไปบนอากาศสูงจากพื้นดินได้ถึง 50 – 100 เซนติเมตร มากที่สุดซึ่งเคยปรากฏคือ 2 เมตร ในระหว่างการเกิดพายุทราย เม็ดทรายจะเคลื่อนที่ไปตามแรงลมพร้อมเกิดการกระโดด คือ แนวการเคลื่อนที่ของเม็ดทรายจะมีความโค้ง พร้อมตกลงกระทบกับพื้นดินด้วยมุมตกกระทบอันไม่มากนักและจะมีการดีดขึ้นไปบนอากาศอีกครั้งหนึ่ง ถ้าเป็นอนุภาคฝุ่น ซึ่งเป็นละอองขนาดเล็กจะถูกพายุพัดขึ้นไปได้สูงกว่าอนุภาคทราย และลักษณะจะเป็นวงกลมลอยสูงไปตามทิศทางลม แต่ถ้าเป็นเม็ดทรายซึ่งมีขนาดใหญ่กว่า จะมีการเคลื่อนไปตามแรงลมคล้ายกับการกระโดด และเม็ดทรายบางส่วนซึ่งอยู่บนพื้นก็จะมีการเคลื่อนที่แบบคืบ ไปตามแรงลมด้วย อันเป็นลักษณะเฉพาะของเม็ดทราย อีกทั้งยังมีลักษณะการเคลื่อนที่แบบเป็นช่วงๆ จากการกระเด้ง คล้ายลูกปิงปอง อธิบายให้เห็นภาพ คือ เมื่อเกิดลมพัดเม็ดทรายจะเคลื่อนตัวด้วยการกลิ้ง กลิ้งไปจนเสียดสีกระทบกับเม็ดทรายเม็ดอื่น จนทำให้เม็ดทรายเม็ดอื่นๆ กระเด็นขึ้นไปยังอากาศ พร้อมถูกดันไปข้างหน้าด้วยแรงลม ตามด้วยตกลงสู่พื้นในวิถีโค้ง ถ้าเม็ดทรายเหล่านั้นตกลงมากระทบกับพื้นแข็ง มันก็จะกระเด้งกลับขึ้นไปอีก แต่ถ้าตกลงสู่พื้นทราย มันก็จะไปกระทบกับเม็ดทรายอื่นๆ ส่งผลให้เม็ดทรายอื่นๆกระดอนขึ้นไปพร้อมเคลื่อนไปตามแรงลมต่อเป็นอย่างนี้จนกว่าลมจะอ่อนกำลังลง แต่การเคลื่อนที่ของฝุ่น มีอนุภาคเล็กกว่าทราย อีกทั้งยังมีน้ำหนักเบากว่า จึงถูกลมพัดไปได้ดี สามารถพัดพาไปได้หลายกิโลเมตร หรือบางครั้งอาจมากกว่านั้น เช่น ฝุ่นจากทะเลทรายซาฮารา ถูกพัดไปตก ณ ประเทศอังกฤษ เป็นต้น